Việc mang lại hình hài cho những viên đá quý giúp thể hiện được vẻ đẹp tự nhiên là cả một môn khoa học nghiêm túc được loài người nghiên cứu từ đầu thế kỷ XVII và ngày càng hoàn thiện trong nhiều thế kỷ qua.
Ngày nay, các chuyên gia trang sức có thể giúp bạn phân biệt hàng chục loại giác cắt khác nhau, từ kiểu tròn cổ điển cho đến nhiều kiểu cắt sáng tạo khác. Trong lĩnh vực kim hoàn, người ta chia giác cắt đá quý thành hai loại: Dạng tròn là hình dạng phổ biến nhất, tất cả các dạng khác thường được gọi là fancy shape (bao gồm giác cắt hình hạt thóc, hình quả lê, hình oval, hình trái tim, hình chữ nhật góc nhọn…).
Chất lượng giác mài được đánh giá dựa trên sự so sánh kích thước mài với tỉ lệ kích thước hình học lý tưởng qua các công thức toán học nhằm đạt độ phản xạ ánh sáng tối đa. Nhiệm vụ của chuyên gia mài cắt kim cương là xác định tỉ lệ tối ưu cũng như loại giác cắt phù hợp nhất với từng viên đá quý.
Tùy thuộc vào kiểu dáng chế tác của trang sức, mỗi hình dạng của viên kim cương có thể đem lại hiệu quả hiển thị khác nhau cho món đồ.
Robb Report lựa chọn 10 loại giác cắt phổ biến nhất trong ngành chế tác kim hoàn cao cấp, giúp bạn hiểu rõ hơn về món trang sức mà mình sở hữu:
Giác cắt tròn
Đây là kiểu cắt đá quý cổ điển thường được áp dụng trong chế tác kim cương. Từ thế kỷ XVII, kim cương đã được cắt với 57 mặt (33 mặt phía trên và 24 mặt phía dưới). Với sự hỗ trợ của công nghệ hiện đại, kiểu cắt này đã có được tỉ lệ cắt lý tưởng.
Giác cắt emerald
Giác cắt này đặc biệt ở cấu trúc xếp tầng với các mặt được cắt theo hình chữ nhật. Giác cắt này khiến đá quý trông kém lấp lánh và rực rỡ nhưng lại tinh khiết hơn so với các dạng cắt khác, Tương đối giống với kiểu chế tác hình vuông (hoặc hình chữ nhật) nếu nhìn từ trên xuống với góc được làm vát, kiểu cắt emerald làm nổi bật độ tinh khiết của viên đá. Kiểu cắt này được phát triển đặc biệt cho ngọc lục bảo nhằm giảm thiểu ảnh hưởng của áp lực tác dụng lên viên đá trong quá trình chế tác.
Giác cắt đệm (cushion)
Đây là kiểu cắt tạo nên những viên đá dưới dạng hình vuông và hình chữ nhật nhưng tròn ở các góc. Số lượng các mặt phẳng được đánh bóng lý tưởng cho kiểu chế tác này là 64. Đặc trưng của kiểu cắt đệm nhờ các vết cắt màu sâu và rộng, giúp tối đa hóa sự phản xạ của ánh sáng trên viên đá. Mới nhìn qua viên đá chế tác theo kiểu này, bạn có thể liên tưởng đến những chiếc ghế shoo-pha thời cuối thế kỷ 19 ở châu Âu.
Giác cắt hình quả lê
Loại giác cắt này là một kiểu chế tác lai ghép, kết hợp giữa kiểu oval và marquise, có hình dáng giống như một giọt nước lấp lánh. Một viên đá chế tác theo kiểu này được đánh giá là đẹp khi các mặt đánh bóng xếp thành hàng giống như đai vòng. Nhiều viên đá có giá trị “khủng” được chế tác với giác cắt hình quả lê, chẳng hạn như viên kim cương lớn nhất thế giới Cullinan (được gắn trên vương trượng của Hoàng gia Vương quốc Anh).
Giác cắt hình oval
Tên gọi của giác cắt này gắn với hình elip của viên đá nếu nhìn từ trên xuống. Số lượng mặt mài tiêu chuẩn của một viên đá với giác cắt oval là 57. Hình khối này cũng khiến viên đá trở nên cân đối hơn, lấp lánh những tia sáng như có ánh lửa.
